Szersze informacje
Zamek Kazimierzowski w Przemyślu położony jest na wysokości 270m n.p.m., na Wzgórzu Zamkowym, otoczonym z każdej strony stromym zboczem, na terenie o powierzchni 1ha.
Pierwotnie na miejscu obecnie stojącego Zamku Kazimierzowskiego był murowany, gotycki zamek wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku, za czasów Kazimierza Wielkiego. Z tamtego okresu do dnia dzisiejszego zachowała się tylko ostrołukowa brama wjazdowa.
Według wykopalisk archeologicznych dotyczących wcześniejszych zabudowań na Wzgórzu Zamkowym, najprawdopodobniej znajdowały się tam obiekty sakralne, o czym świadczą wydobyte relikty, do których należy preromańska rotunda i monasterium pochodzące z IX wieku oraz bazylika trzynawowa z X wieku. Z odkrytych pozostałości, obecnie podziwiać można jedynie rekonstrukcję zarysu fundamentów rotundy o średnicy ponad 10m oraz prostokątnego klasztoru o bokach 15m na 32m. Fundamenty bazyliki, ze względu na swe pierwotne położenie poniżej poziomu wzniesienia rotundy i monasterium, są na dzień dzisiejszy pod powierzchnią ziemi. Jedynymi widocznymi pozostałościami po tym obiekcie są ciosy kamienne umieszczone na zrekonstruowanym zarysie murów monasterium.
Bastejowy dwuczłonowy zamek miał formę czworobocznej budowli z masywnymi kurtynami z hurdycjami, a prowadziła do niego dwukondygnacyjna brama wjazdowa. Jedna z części, na którą składał się przygródek z dwoma drewnianymi basztami, otoczona była wałami i palisadą. Ze względu na ulokowane tam warsztaty rzemieślnicze oraz pomieszczenia dla służby, bydła oraz koni pełniła funkcję pomocniczego punktu obronny.
W drugiej części znajdował się czworoboczny zamek właściwy utworzony przez kurtyny z czterema basztami narożnymi, które wyznaczały strony świata. Trzy z nich były na planie koła, natomiast jedna z nich - baszta południowa była na planie czworoboku. Dodatkową basztą była baszta z bramą wjazdową umieszczona w północno – zachodniej kurtynie. Jedna z baszt przeznaczona była na archiwum, w którym przechowywano między innymi akta sądowe. W innej – podpiwniczonej, w lochu znajdowało się więzienie oraz magazyny na broń. W kolejnej zaś arsenał.
Założenie oddzielała fosa przez, którą przerzucany był most zwodzony, a przegródek odgrodzony był drewnianymi i żelaznymi drzwiami. Oprócz drogi kołowej prowadzącej na wzgórze, w jednej z baszt od strony południowo – zachodniej umieszczona była furtka przeznaczona dla pieszych.
Pomieszczenia o przeznaczeniu mieszkalnym dla starosty i podstarościego, domiar na sądy ziemskie, jak również i rezydencje królewskie ulokowane były na dziedzińcu zamkowym.
Kolejna przebudowa miała miejsce w latach 1616 – 1631, a nastąpiła za sprawą hrabiego Marcina Krasickiego. Miała na celu stworzenie z zamku obiektu pałacowego. Niestety plany nigdy nie zostały sfinalizowane, a jedynie podwyższone zostały baszty ze zwieńczeniami manierystycznymi i koronkowymi attykami. Przy kurtynie północno - wschodniej wybudowano także mieszkalny budynek z krużgankami. W 1678 roku Marcin Kącki, którego zadaniem było pierwotnie poprawienie właściwości obronnych założenia, założył na zamku zbrojownię. Zamek natomiast zaczął popadać w ruinę. Drewniane podegrodzie, oraz baszta południowa i zachodnia wraz z kurtyną pomiędzy nimi przestały istnieć.
Kolejne prace renowacyjne odbyły się za czasów Stanisława Poniatowskiego w XVIII wieku. Wtedy to odbudowano dotychczasowe zniszczenia, jak i dobudowano przypory. Z chwilą zajęcia miasta przez Austriaków, mury obronne zostały zrównane z ziemią, a zamek stał się magazynem i koszarami.
Do połowy lat 30 – tych XIX wieku wzgórze zamkowe nie było zalesione, dzięki czemu zdobycie zamku było trudniejsze. Podnóże zamku pokrywały łąki, ogrody warzywne oraz kamieniołomy i sadzawki. W następnych latach założono na tych terenach park miejski oraz przeprowadzono restauracje obiektu na koszt gminy miejskiej.
W trakcie I wojny światowej na zamku przemyskim trzymani byli jeńcy rosyjscy. W 1916 roku zabytek przeszedł w ręce Towarzystwa Dramatycznego im. A.Fredry, które wykorzystywało pomieszczenia do celów teatralnych aż do remontu, jaki miał miejsce w latach 20 - tych. Kolejna renowacja nastąpiła w latach 70 – tych oraz 80 – tych.
Na dzień dzisiejszy teren Zamku Kazimierzowskiego zajmuje teren o powierzchni 0,5ha, na którym odbywają się imprezy kulturalne. Przed zamkiem znajduje się głaz poświęcony twórcom Konstytucji 3 Maja.
Ponadto w budynku bramy zamkowej, do dyspozycji gości są pokoje noclegowe.
Zobacz także
Twierdza Przemyśl.
Przemyski Rejon Umocniony.
|
